Category Archives: Thoughts

-शशी पौडेल
यो प्रश्नको उत्तर पाउन या त प्रचण्ड वा बाबुरामले मुख खोल्नु पर्छ या त ज्ञानेन्द्रले । यीनिहरुले मुख खोल्नेवाला छैनन्, खोलीहाले भने केही समय पछि आफ्नो अन्तिम हतियार प्रयोग गर्न ज्ञानेन्द्रले नै खोल्ने छन् । तर केही तथ्यपरक प्रसंगहरुलाइ नियालेर हे¥यौं भने उत्तर भेट्न सायद त्यति कठिन नपर्ला ।
जनवरी २५, २००३ सालको बिहान मर्निङ्ग वाक गइरहेको बेला प्रहरीका एक उच्च पदस्थ ब्यक्तिको गोली हानी हत्या हुन्छ । हत्या कोबाट गरियो भन्ने कुनै प्रमाण हुदैन तर हत्याको जिम्मेवारी सातवर्ष अघिदेखि मुलुकमा जनयुद्ध गरिरहेको एक भूमिगत पार्टी माओबादीले लिन्छ । अनि काठमाण्डौका एक नेवार जाती हत्याको आरोपमा पक्राउ पर्दछन् र उनलाइ जेल पठाइन्छ । सरकारी अनुसन्धानको पाटो सकिन्छ । Continue reading →

– शशी पौडेल
हाम्रो मुलुकको राजनिती, अर्थनिती एवं समाजलाइ खास गरि तीनवटा खम्बाले उभ्याएको छ । यदि यी तीन खम्बा मध्य कुनै एकमा पनि धमिरा लाग्यो भने मुलुक ढल्मलाउन थाल्छ ।
प्रथम खम्बा हो हाम्रा नयाँ पींढी, हाम्रो समाजमा नयाँ पिढीले पुरानो पिढीको रेख देख गर्ने, कमाइ गरेर कर तिर्ने र राष्ट्रको हर जिम्मेवारी काँधमा लिने चलन छ त्यसैले नयाँ पिढीलाइ शिक्षित र जागरुक हुन मनोबल प्रदान गर्दै रोजगारी दिने र दिलाउने जिम्मा राज्यले लिनु पर्दछ । यो राज्य, राष्ट्र र समाज अड्याउने धुरी खम्बा हो ।
दोस्रो प्रमुख खम्बा भनेको हाम्रो मुलुक कृषिप्रधान देश हो, त्यसैले मुलुकको कृषिब्यवस्थालाइ समृद्ध र बिकाश गर्न यसलाइ बैज्ञानिक ढंगले सोचिनु पर्दछ । Continue reading →

-शशी पौडेल
के राष्ट्रपति र प्रधान मन्त्री बैधानिक छन् ? यो प्रशनको उत्तर खोज्नु आजको प्रमुख बिषय हो ।
संविधानसभाको अवसानपछि देशमा राजनीतिक खिचातानी बढेको छ । वैधानिक तरिकाले सत्ता आफ्नो नियन्त्रणमा राख्ने एमाओवादी रणनीति र एमाओवादीलाई सत्ताच्यूत गरी कांग्रेस नेतृत्वमा सरकार गठन गर्ने ठूला दुई दल एमाले र कांग्रेसको कसरत संगै देशमा अन्योलता छाएको हो । हुनत यस अघि देशमा अन्योल नभएको हैन । ठूला दलहरुले संविधान बनाउनु भन्दा आ–आफ्नो दलगत स्वार्थ र अल्पमतले बहुमतमाथि र निर्वाचनमा पराजीतले निर्बाचित माथी गर्दै आएको शासनलाई निरन्तरता दिने घृष्ठता स्वरुप संविधानसभा विघटन गराए । यसो गर्दा राष्ट्रपति र प्रधान मन्त्रीको बैधानिकता माथी प्रश्न चिन्ह खडा हुन्छ भन्ने कुरा नत एमालेले सोंच्यो नत नेपाली कांग्रसले । “अघि बुढी मानिन पछि बुढी जानिन बाघ लाग्यो घिच्च्याउन तव लाग्यो चिच्च्याउन” भने झै अहिले संविधानसभा ब्यूँताउने खेलमा जुटेका छन् । यी नेताहरुको प्रथम प्राथमिकता सत्ता माथिको नियन्त्रण र संविधान गौण विषय बनेको कुरा सबैले थाहा पाइसकेका छन् ।  Continue reading →

शशी पौडेल
एनेकपा माओवादीले १२ बँुदे सम्झौतामा सही गरेर जंगल छाडेपछि नेकपा एमालेसामू तीनवटा प्रश्नहरु तेर्सिए । प्रथम, भविश्यमा नेकपा माओबादीसँग नजिक भएर जाने । द्वितीय, नेपाली काग्रेससँग मिलरे जाने वा तेश्रो दुवैसँग बरावर सम्बन्ध राख्ने । तर नेकपा एमाले ९ महिने सत्ताको आहालको स्वाद चाखिसकेकाले आफ्ना जिम्मेवारी र राजनैतिक एवम् सैद्धान्तिक मान्यता विर्सर्दै जान थाल्यो । हनु त सत्ताको स्वाद भर्खरै पनि आलो पालो गरी चाटे । त्यसैले सत्तामोह भन्ने चिज यस्तो रहेछ कि मृत्युपर्यन्त स्मरणीय हुने । Continue reading →